SZTUKA LUDOWA

Podhale jest jednym z niewielu regionów Polski, gdzie bardzo dobrze zachowała się sztuka ludowa. Wydaje się, że poznano już wszystkie charakterystyczne cechy kultury góralskiej. Murzasichle noclegi zaprasza.

Kaletnictwo

Kaletnictwo, czyli wyroby ze skóry to jedna z lepiej zachowanych dziedzin sztuki. Największe zakłady tego rękodzieła można znaleźć w Zakopanem, Krościenku oraz Nowym Targu.

Wyroby z tego materiału są zdobione kolorowym metalem tj. klamrami i ozdobnymi gwoździami. Wytłacza się na nich różne wzory oraz zdobi się je plecionkami ze skóry. Najcenniejszymi wyrobami kaletniczymi są pasy bacowskie o szerokości 30 cm z czterema mosiężnymi klamrami, pasy juhaskie, z wbijanymi mosiężnymi gwoździami oraz torby bacowskie i kierpce, również bogato zdobione.

Odlewnictwo

Obok wyrobów ze skóry, na Podhalu rozwinęło się odlewnictwo z metali kolorowych. Górale wykonują odlewy – ciupagi, dzwonki oraz elementy uprzęży końskiej. Rozwinęła się również produkcja biżuterii: tradycyjnych spinek na wzór noszonych przez górali przy koszulach, z charakterystycznymi wisiorkami – „brambolcami”.

Hafty

Do równie pięknego regionalnego rzemieślnictwa należą hafty. Dziś powróciła moda na wyszywanie gorsetów kolorowymi nićmi. Końce jednokolorowych spódnic są ozdabiane kwiecistymi wzorami, lecz można jeszcze kupić gorsety wyszywane koralikami. Na spodniach góralskich wyszywane są tzw. „parzenice”. Natomiast haft dziurkowy wykorzystuje się do ozdabiania pościeli i damskich koszul góralskich, w męskich koszulach (na kołnierzach i rękawach) stosuje się haft biały.

Galanteria

Jednym z rzemiosł, z których słynie Podhale, są wyroby z drewna. Powszechnie stosuje się tu snycerstwo, tokarstwo, intersję, inkrustację, a także rzeźbę. Ta ostatnia, jest jednym z najpopularniejszych dziedzin sztuki ludowej występującej na Podhalu. W niektórych rodzinach rękodzieło to przekazywane jest z pokolenia na pokolenie. Często trudno jest rozróżnić rzeźbę jednego brata od drugiego.

Popularnymi wyrabianymi przedmiotami są również półki, łyżniki, czerpaki, łyżki bacowskie, listwy z „gaździkami”, solniczki, formy na masło i sery, laski, zabawki, miniatury kołowrotków, łyżki, konwie, przęślice…

Malarstwo na szkle

Malarstwo na szkle jest tym rodzajem sztuki, które najbardziej kojarzy się ze sztuką ludową. Głównym tematem były elementy sakralne. Pod koniec XIX wieku twórczość malarstwa na szkle uległa znacznemu zanikowi. Ponowne zainteresowanie tą sztuką nastąpiło po II wojnie światowej. Organizowano nauki malowania na szkle młodzieży z profesjonalnymi malarzami, pozostawiając jednak swobodę w rozwijaniu wyobraźni, fantazji i inwencji. Obecnie na Podhalu wciąż jest wielu artystów, którzy chętnie rozwijają tę tradycyjną, piękną sztukę.